عقلانیت گمشده مردم کوفه

بسم الله الرحمن الرحیم

امام نهج البلاغه ای ما – قسمت پنجم/ عقلانیت در نهج البلاغه / عقلانیت گمشده مردم کوفه

✅عاقل کیست؟

حضرت علی علیه السلام در تعریف عاقل میفرمایند:

عاقل کسى است که هر چیزى را، هر امرى را، در موضع مناسب خودش مى‏گذارد.

👈عاقل موقع شناس است، موضع شناس است، اهمیت‏ها و اولویت‏ها را میشناسد.

 

✅عقل مجسم

در آن زمان وقتی جمعی نشسته بودند و امیر مومنین(ع) وارد جلسه می شد، حاضرین در جلسه می گفتند جاء العقل؛ وقتی عرب بخواهد کسی را توصیف کند از علم و عدل استفاده می کند و اوج تمجید از یک دانشمند را علم می گویند. در زمانی که سطح دانایی عرب آن روز مشخص است وقتی در برابر اقیانوس بیکران علم قرار می گرفتند به محض ورود امام می گفتند خود عقل آمد یا تصور مجسم عقل آمد.

به این دلیل است می بینیم که جرج جرداق ها به مذهب و آیین امیرمومنان نپیوستند اما در برابر عظمت او که قرار می گیرند اعتراف می کنند که در عرصه عقل و اندیشه علی(ع) بی همتا است.

✅گمشده مردم کوفه

اما این ابرمرد آسمانی حاکم بر مردمی شده بود که از عقلانیت معنوی هیچ نمیدانستند و دنیا طلبی عقل آنان را کور کرده بود و قلبشان را کر .
فریاد او را هنوز میتوان در مسجد کوفه شنید که چون تازیانه بر روح فرسوده و مغروق در آرزوهای طولانی دنیایی کوفیان نواخته میشد که :
۱⃣«لا غِنَی کالعَقلِ، و لا فَقرَ کالجَهلِ، و لا میراثَ کالاَدَب» (هیچ ثروتی چون عقل و هیچ فقری چون جهل و هیچ میراثی چون ادب نخواهد بود.

✳️گمشده مردم کوفه

عقلانیت به مفهوم العقل ما عبد به الرحمن
جهل نسبت به طراز انسانیت
ادب بندگی و میثاق فطرت

✅درنتیجه

عقلانیت گرانبهاترین گوهر و ثروت آدمی عقل است و عقلانیت سبب دستیابی به شناخت حقیقی و عامل نجات انسان از اسارت هوای نفس و دنیاپرستی است . عقلانیت عامل هدایت انسان و شناخت پروردگار و پندپذیری ، هوشیاری و معنویت و…است .

۲⃣آیا حاضران غائب می باشیدو یا بردگانی(دنیا طلبی) در شکل مالکان، فرمان خدا را بر شما می خوانم از آن فرار می کنید،، و با اندرزهای رسا و گویا شما را پند می دهم از آن پراکنده می شوید،، … ای مردم که بدن های شما حاضرو عقل های شما پنهان، و افکار و آراء شما گوناگون است، و زمامداران شما دچار مشکلات شمایند،، رهبر شما از خدا اطاعت می کند( عقلانیت معنوی )، شما با او مخالفت می کنید،، امّا رهبر شامیان خدای را معصیت می کند،(عقلانیت مادی ) از او فرمانبردارند.، به خدا سوگند دوست دارم معاویه شما را با نفرات خود مانند مبادله درهم و دینار با من سودا کند،، ده نفر از شما را بگیرد و یک نفر از آنها را به من بدهد”

🚫مولا امیرالمومنین در نامه ۳۱ میفرمایند: العقل حفظ التجارب
عقل حفظ و نگهداری تجربه هاست ، بهره برداری از عبرت هاست .

🚫از گمشده کوفیان عبرت بگیریم

✅امام نهج البلاغه ای ما:

گر اندکى تامل کنی در عواقب امر اهل دنیا و عشّاق آن و مفاسدى که از آنها بروز کرده و ننگ هایى که از آنها به یادگار مانده که صفحات تاریخ را سیاه و ننگین نموده، که تمام آن از حبّ دنیا بوده و تفکّر کنی در اخباری که از اهل بیت عصمت و طهارت در مذمّت حبّ دنیا وارد شده و مفاسدى که در دین و دنیا بر آن مترتّب است، تصدیق مى کنی که با هر قیمت هست، قطع این فساد را از صفحه قلب کرده و این ظلمت و کدورت را از فضاى دل برکنار کنی و این با قدرى همّت ممکن است. گرچه ترک مطلق از عهده هرکس ساخته نیست ولى کم کردن آن بسیار ممکن است.

چون انسان این مطلب را دریافت و با چشم بصیرت به اول و آخر امر خود نظر کرد، بر خود لازم شمارد که این خار طریق را که اسم آن محبّت و رغبت به دنیا و مال و منال آن است از سر راه خود بردارد.

📚 پی نوشتها:
نهج البلاغه، حکمت۲۳۵ ۱۱۳ ۴۰۷ ۳۸ ۴۲۱
نهج البلاغه، خطبه۹۷
نهج البلاغه، نامه۳۱
سرّالصلوه ، ص ۳۰
شرح حدیث جنود عقل و جهل ، ص ۲۷۲ – ۲۷۳

•┈••✾◆🍃🌸🍃◆✾••┈•

+ 

+ 

+